Kомпьютерийн
аюулгүй байдлыг хангах талаар бидний авч чадахуйц үйлдлүүд байдаг. Эдгээр
үйлдлүүд нь ерөнхийдөө 2 үндсэн хэсэгт хуваагдана.
1. Хэрэглээний аюулгүй байдал: Компьютер дахь програмуудын аюулгүй байдлыг хангах үүнд: Internet Explorer, Microsoft Office, Netscape, Outlook express зэрэг үндсэн програмууд орно.
2. Үйлдлийн системийн аюулгүй байдал: Үйлдлийн системийнхээ аюулгүй байдлыг дээшлүүлэх
Доорх зөвлөгөөнүүдээс үйлдэл болгон дахь дэлгэрэнгүй мэдээллийг авснаар та компьютераа вирусдэхээс сэргийлэх боломжтой.
1. Хэрэглээний аюулгүй байдал: Компьютер дахь програмуудын аюулгүй байдлыг хангах үүнд: Internet Explorer, Microsoft Office, Netscape, Outlook express зэрэг үндсэн програмууд орно.
2. Үйлдлийн системийн аюулгүй байдал: Үйлдлийн системийнхээ аюулгүй байдлыг дээшлүүлэх
Доорх зөвлөгөөнүүдээс үйлдэл болгон дахь дэлгэрэнгүй мэдээллийг авснаар та компьютераа вирусдэхээс сэргийлэх боломжтой.
Хэрэв таны компьютерт:
• Компьютер ба интернэт холболт удаан байх
• Үл мэдэгдэх Вебсайтууд гарч ирэх
• Програмын доголдол гарах, тайлбаргүй алдаа заах ( хэдийгээр шинэ суулгалт хийсэн ч)
• Системын функцууд ажиллагаагүй болох (Control Panel, Task Manager, Internet Explorer)
Хэрвээ ийм бэрхшээлүүд байгаа бол таны компьютер вирусдсан байх магадлалтай ба дараахь алхамуудыг яаралтай хийх хэрэгтэй.
Алхмууд
• Вирус мөн эсэхийг шалга
Юун түрүүнд та хэвийн бус байгаа системын үйлдэлүүдыг жагсаан энэ нь тоног төхөөрөмж дахь эвдрэл болон hardware-дахь доголдол асуудлаас болоогүй эсэхийг нягтлан шалга. Зарим хүмүүс софтверийн алдааг жишээлбэл Outlook Express хэвлэгчийн алдааг вирус хэмээн буруу оношлодог. Түүнчлэн бүртгэлийн (registry) буюу install хийгдсэн хийгдээгүй олон програмуудаас болж алдаанууд ихээр заадаг болохыг сануулахад илүүдэхгүй биз.
• Anti-virus програмаа ажиллуул.
Орчин үеийн вирусууд anti-virus програмаас нуугдаж чаддаг болсон Norton Antivirus болон Mcafee энэ тал дээр сул талтай нь харагддаг.
1. System Restore оролтоо болон Интернэтээ шалга
• System Restore-оо шалгаж, баруун товчоо дарж миний компьютерийн (My computer) сонголтоос properties-ийг дарж System Restore оролтын бүх drive-уудыг унтраа.
• Шинэ anti-virus программ суулга.
- AVG,
- Avast
- Spybot Search & Destroy
- Webroot Spysweeper эдгээр нь үнэгүй татаж авах боломжтой ба вирусыг шалгахаа түр азнаарай!
Ингээд компьютераа дахин асааж унтраана. Асах явцад нь F8-ийг дарж өг. Ингээд та аюулгүйн меню-г идэвхжүүлснээр anti-virus програмаас нуугдсан байсан вирусуудыг илрүүлчихлээ.
2. Вирусын програмаа ачааллуулж вирусуудыг устга
Firewall
Firewall гэдэг нь сүлжээнд холбогдсон компьютерт гаднаас ямар нэг электрон байдлаар халдах тохиолдолд хамгаалалт нь ажиллаж эхэлдэг программ юм. Үүн дээр ямар нэг байдлаар ажиллах зарчмыг нь зааж өгөөд ямар ямар сүлжээг хянах, хянахгүй эсэх талаас тохиргоо хийн ажиллуулж болдог юм.
Энэхүү программ нь Firewall буюу галын хана гэдэг нэртэй юм. Энэ нь галын хана адил тухайн нэг тасалгаанаас буюу нэг хөрш мэдээллийн баазаас нөгөө мэдээллийн бааз руу гал халдахгүй байхаар буюу вирус, сүлжээний үл мэдэгдэх хор хөнөөл учруулах мэдээллүүд орж ирэхээс сэргийлдэг юм.
Firewall-ийн олон төрлүүд байдаг. Энэ нь сүлжээний хэлбэр, холболт зэргээс хамаарна.
Оролт\Гаралт
Компьютерийн үндсэн хоёр үйлдэл нь
Оролт\Гаралт ба тооцоололт юм. Үйлдлийн систем нь Оролт\Гаралтын үйлдэл ба
төхөөрөмжүүдийг удирдах, хянах ажилыг гүйцэтгэдэг. Компьютерт маш олон төрлийн
Оролт\Гаралтын төхөөрөмжүүд ашигладаг ба тэдгээрийг оновчтойгоор удирдах нь
компьютерийн систем зохион бүтээгчдэд маш их үндрэл учруулдаг. Компьтерийн хурд
сүүлийн хэдэн жилд, жил бүр 50% - 80%- оор нэмэгдэж байна. Гэтэл Оролт\Гаралтын
төхөөрөмжийн хурд жилээс жилд 5% орчмоор л нэмэгдэж байна. Уншигчид мурын
хуулийн тухай мэдэх бизээ. Гэтэл үүнтэй зэрэгцэн Амдалийн хууль гэж байдаг. Энэ
нь “Системийн ажиллах хурд нь уг системийн хамгийн удаан бүрдэл хэсгийн хурдаар
тодорхойлогдно” хэмээх хууль юм. Компьтерийн хөгжлийг харахад
1. Процессорын хурд 18 сар тутам 2 дахин өсч байна.
2. Санах ойн хэмжээ 18 сар тутам 2 дахин өсч байна.
3. Дискний багтаамж 12- 18 сард 2 дахин өсч байна.
4. Дискнээс унших хурд 10 жил тутамд 2 дахин өсч байна.
Оролт\Гаралтын технологийг зохин бүтээгчид хоорондоо үл авалцах хоёр асуудлыг шийдэх шаардлагатай болдог. Эхний асуудал нь орчин үеийн компьтерийн системд бүх техник хангамж, технологиуд нэгтгэгдэн, стандартчлагдаж байна. Нөгөө талаас өдөр ирэх тутам урьд нь огт байгаагүй, хэний ч төсөөлж байгаагүй техник тоног төхөөрөмжүүд шинээр ашиглалтанд орсоор байна. Эдгээрийг урьд зохиосон стандарт, Оролт\Гаралтын технологи, ойлголтуудад багтаах нь хүндрэлтэй юм. Иймээс ч урьд ашиглаж байсан порт, бүтээх нь улам хүнд болсоор байна.
1. Оролт\Гаралтын төхөөрөмжүүд
Оролт\Гаралтын үйлдэлд олон тооны ялгаатай төхөөрөмжийг ашигладаг. Тэдгээрт хэрэхн хандах, ангилах нь Оролт\Гаралтын үйлдлийг хийхэд онц чухал үүрэгтэй.
- Оролт \ Гаралтын төхөөрөмжийн ангилал – Оролт \ Гаралтын төхөөрөмжийг олон шинж чанараар нь ангилаж болно. Энд ямарваа нэгэн тодорхой нэгдсэн ангилал байдаггүй боловч тодорхой шинж чанараар нь ангилдаг.
- Харьцах объкет – Хүн буюу машинтай харьцах эсвэл дэд системүүдийг холбох зэрэгт Оролт \ Гаралтын төхөөрөмжийг ашигладаг.
- Мэдээлэл дамжуулах хурд – Гар буюу хулгана нь маш бага хурдтайгаар мэдээлэл дамжуулдаг (секундэд хэдэн арван байт) бол график карт, gigabit Ethernet (гитабитийн сүлжээ) зэрэг нь секундэд хэдэн сая байт мэдээлэл дажуулдаг.
- Ашиглах програм хангамж – Төхөөрөмжийг удирдах, харьцах програм хангамж нь төхөөрөмж бүрд ялгаатай байдаг. Гар буюу хулганыг удирдах програм хангамж нь энгийн байхаас гадна үйлдлийн системд бага зэрэглэлтэй байхад (ашиглах давтамж багатай тул) харин график карт, өндөр хурдтай сүлжээний төхөөрөмжүүдийг удирдах програм хангамж нь үйлдлийн системд маш өндөр зэрэглэлтэй байдаг. үйлдлийн систем нь Орол/Гаралтын төхөөрөмжтэй харьцахын тулд уг төхөөрөмжийн удирдлагын регистрт удирдлагын мэдээлэлийг бичих эсвэл унших уг төхөөрөмжийн хаягаас мэдээлэлийг унших эсвэл бичих аргаар харьцана.
Үүнд зарим Оролт/Гаралтын төхөөрөмжийн үндсэн санах ойн нэг хэсэг байдлаар хаягладагийг (memory mapping буюу санах ойн хаяглалт) тэмдэглэн хэлэх нь зүйтэй. Үүнд төхөөрөмжийн санах ойг үндсэн санах ойн нэг хэсэг болгон хаяглах эсвэл удирдлагын регистрүүдийг үндсэн санах ойн нэг хэсэг болгон хаяглах нь төхөөрөмж үйлдлийн системээс шалтгаалдаг.
- Удирдлагын хүндрэл- Төрөл бүрийн төхөөрөмжийг удирдах нь гарах хүндрэлийн хувьд янз бүр байна. Мөн ашиглаж буй технологийн төрөл бүрийн техник хангамжийн хувьд нэвтрүүлэх нь томоохон хүндрэл учруулна. 1- р бүлэгт авч үзсэн технологиудаас санах ойн шууд хандалтыг технологийг удирдахад хамгийн хүнд байх нь ойлгомжтой.
- Дамжуулах мэдээллийг хэмжих нэгж- төхөөрөмжөөр дамжиж буй мэдээллийг төрөл бүрийн нэгжээр хэмждэг (бит/сек, байт/сек гэх мэт). Төхөөрөмжийн хурд, онцлогоос шалтгаалан хэмжих нэгж нь ялгаатай байна. үүгээр ч барахгүй төхөөрөмжид өгөгдөл багцаар (блокоор) (жишээ: диск) буюу эсвэл урсгалаар (жишээ: гар) дамжиж болно.
- Өгөгдлийн дүрслэл- Өгөгдлийн хэрхэн дүрсэлж буй хэлбэр, стандартаар нь оролт/гаралтын төхөөрөмжийг ангилж болно. Жишээ: Гарнаас өгөгдөл ямар нэг кодлолтгүйгээр төхөөрөмжид шууд очдог бол мэдээллийг дэлгэцэнд дүрслэхдээ дэлгэцийн горим зэргээс хамааран нарийн кодолж өгдөг.
- Алдаа боловсруулалт – Дамжиж буй өгөгдөлд гарч буй алдааг боловсруулах хэлбэр нь төхөөрөмжүүдэд ялгаатай байх нь бий. Мөн алдаа гарсан тохиолдолд үзүүлэх хариу үйлдэл нь төхөөрөмж бүрийн хувьд өөр байдаг.
Оролт/ гаралтын төхөөрөмж нь асар олон төрөл байдаг ч тэдгээртэй харьцахад энгийн болгох үүднээс төхөөрөмж удирдах программ (device driver) ашиглан бүгдийг нэг ижил буюу ойролцоо интерфейстэй болгож өгдөг. (Зураг 1) Өөрөөр хэлбэл төхөөрөмж байдаг ч тэдгээрийг удирдах техник хангамж нь цөөн төрөл, төхөөрөмж удирдах программ бүр цөөн тоотой байдаг. Ингэснээр үйлдлийн системийн оролт гаралтын удирдах дэд систем нь нэг доор олон тооны ялгаатай төхөөрөмж удирдах боломжтой болдог. Үйлдлийн системийн цөм нь оролт / гаралтын дэд системийн хэдэн функц дуудах үйлдэл л хийдэг. Энэ санаа нь урьд авч үзсэн давхаргад архитектур юм.
Оролт / Гаралтын үйлдлийг удирдахын тулд үйлдлийн системд олон тооны өгөгдлийн бүтэц ашигладаг. Эдгээрт оролт / гаралтын төхөөрөмжүүдийн хувиарлалт, тэдгээрт хандах эрх гэх мэтчилэн мэдээллийг хадгалдаг.
2. Оролт/Гаралтын технологи
- Програмчилсан Оролт / Гаралт ба завгүй хүлээлт
Оролт/Гаралтын үйлдэл нь комьпютертэй зэрэг үүссэн гэж үзэж болно. Анх оролт/гаралтын үйлдлийг polling буюу завгүй хүлээлт ашиглан гүйцэтгэдэг байсан. Энэ нь процессор мэдээлэл боловсруулах үйлдлээс гадна Оролт/гаралтын төхөөрөмжийн төлвийг байнга шалган, оролт / гаралтын үйлдэл хийхэд бэлэн болмогц уг үйлдлийг гүйцэтгэж эхэлнэ. Оролт / Гаралтын үйлдлээр дамжиж буй бүх өгөгдөл процессороос дамждаг завгүй хүлээлтийн үйлдэл нь өөрөө оновчтой үйлдэл юм. Энэ үйлдэл нь дотроо дэд үйлдлүүдийг агуулдаг.
1. Оролт/гаралтын төхөөрөмжийн төлвийн биетийг агуулсан байтыг авах
2. Төлвийн байтад логик ба үйлдэл хийж,оролт / гаралтын төхөөрөмжмйн төлвийн биетийг гарган авах
3. Хэрэв (IF) үйлдэл хийх
Эдгээр үйлдлийг нэг удаа гүйцэтгэх нь хангалттай хурдан, оновчтой юм. Гэтэл оролт/гаралтын үйлдлийг хийхийн тулд завгүй хүлээх арга буюу програмчилсан оролт/гаралт нь мөч тутамд төхөөрөмжийн төлвийг шалгах хэрэгтэй болдог. Үүгээр ч барахгүй энэ технологи нь мультипрограмчлалын ашиглаж буй үед процесс хооронд удирдлага шилжих ажлыг хүндрүүлдэг. Учир нь урсгалаар орж ирж буй мэдээллийг цаг тухайн үед нь олж авахын тулд (цаг тухайн үед олж авахгүй бол дахин сэргээн авах боломжгүйгээр алдагдана) процесс хоорондын удирдлага шилжилтийг хийхдээ маш болгоомжтой байх хэрэгтэй. Анхны компьютеруудад оролт/гаралтын бүх үйлдлийг төв процессор хариуцдаг байсан бол цаашид програмчилсан оролт/гаралтын үйлдлийг тусад нь нэг модуль болгон гаргасан. Ингэснээр төв процессорын ачаалал бага зэрэг буурах төдийгүй оролт / гаралтын үйлдэлтэй холбоотой бүх нарийн үйл явцыг төв процессор удирдахаа байсан. Ингэснээр оролт/гаралтын олон тооны төхөөрөмжтэй нэгдсэн интерфейсээр харьцах боломж улам өргөссөн.
- Тасалдал ба тасалдлаар удирдах Оролт/Гаралт
Програмчилсан оролт/гаралтын үйлдлийн хамгийн том сул тал нь оролт/гаралтын төлвийг байнга шалгах явдал юм. Иймээс процессорт оролт/гаралтын үйлдэл хийх шаардлагатай байгаагаа тасалдалаар мэдэгдэх аргыг ашиглах болсон. Ингэснээр завгүй хүлээлт байхгүй болох ч оролт/гаралтын үйлдэлд оролцож буй бүх мэдээлэл процессороор дамжсан хэвээрээ л байсан. Өөрөөр хэлбэл оролт/гаралтын үйлдлийг эхлүүлэх ба дуусгах ажлыг тасалдалаар мэдэгдэх болсоноор завгүй хүлээлт байхгүй болсон боловч оролт/гаралтын үйлдлийн үеэр дамжиж буй бүх мэдээлэл төв процессороор дамжсан хэвээрээ л байсан. Өмнөх технологит хэрэглэж байсан оролт/гаралтын модулийг өргөтгөн програмчилсан оролт/гаралтын технологийг бус тасалдалаар удирдах боломжтой оролт/гаралтын модулийг ашиглах болсон.
- Санах ойн шууд хандалт(DMA)
Оролт/гаралтын технологи нь хөгжсөөр оролт/гаралтын үйлдлийг гүйцэтгэгч нь өөрийн гэсэн санах ойтой тусдаа процессор болж хувирсан. Оролт /гаралтын үйлдлээр дамжиж буй бүх мэдээлэл процессороор бус, очих (авах) ёстой санах ойн хаягтай Оролт/Гаралтын үйлдэл хийж буй төхөөрөмжтэй шууд харьцах аргыг ашигласан нь техникийн нэгэн дэшэл юм. Энэ аргыг санах ойн шууд хандалт (Direct Memory Access - DMA) гэж нэрлэдэг. Энэ тохиолдолд төв процессор 2 удаа Оролт/Гаралтын үйлдлийн улмаас ажиллана. Энэ нь зохих хаягт бичих буюу хаягаас унших үйлдэлд эрх нээх, дараа нь уг эрхийг хаах үйлдлүүд юм. Санах ойн шууд хандалтын модулийг олон хэлбэр, хэмжээтэйгээр хийдэг. Жишээ нь: Оролт/Гаралтын бүх төхөөрөмжид DMA модулийг (Оролт/Гаралтын процессорыг) бүх Оролт/Гаралтын төхөөрөмжид ашигладаг. Ер нь DMA модулийн олон хэлбэрээр ашиглаж ирсэн.
Анхандаа DMA нь бусад бүх төхөөрөмжийн адилаар системийн сувгийг ашигладаг байсан. Ингэснээр процессорын үйл ажиллагаанд мэдэгдэхүйц өөрчлөлт гараагүй. Дараа нь DMA ба Оролт/Гаралтыг нэгтгэсэн. Ингэснээр Оролт/Гаралтын төхөөрөмжийг санах ойтой шууд холбох боломжтой болсон. Энэ арга нь системийн үйл ажиллгааны хурдыг мэдэгдэхүйц дээшлүүлсэн. Гэвч системийн сувгийг бүх төхөөрөмж хуваан хэрэглэснээс үүдэн гардаг процессорын удаашралтыг шийдэж чадаагүй. Үүнийг Оролт/Гаралтын үйлдэлд тусдаа суваг ашигласнаар шийдсэн. Ингэснээр Оролт/Гаралтын үйлдэлд системийн сувгийг ашиглан процессорын үнэт цагийг гарздахгүй болно. Гэвч Оролт/Гаралтын төхөөрмж санах ойтой ажиллахын тулд системийн сувгийг ашигласан хэвээр байна. Үүний тулд процессороос дамжиж буй мэдээллийг түр зогсоон Оролт/Гаралтын төхөөрөмжийн өгөгдлийг системийн сувгаар дамжуулдаг. Өөрөөр хэлбэл системийн сувгаар мэдээлэл дамжих засварт Оролт/Гаралтын төхөөрөмжийн өгөгдлийг дамжуулдаг.
1. Процессорын хурд 18 сар тутам 2 дахин өсч байна.
2. Санах ойн хэмжээ 18 сар тутам 2 дахин өсч байна.
3. Дискний багтаамж 12- 18 сард 2 дахин өсч байна.
4. Дискнээс унших хурд 10 жил тутамд 2 дахин өсч байна.
Оролт\Гаралтын технологийг зохин бүтээгчид хоорондоо үл авалцах хоёр асуудлыг шийдэх шаардлагатай болдог. Эхний асуудал нь орчин үеийн компьтерийн системд бүх техник хангамж, технологиуд нэгтгэгдэн, стандартчлагдаж байна. Нөгөө талаас өдөр ирэх тутам урьд нь огт байгаагүй, хэний ч төсөөлж байгаагүй техник тоног төхөөрөмжүүд шинээр ашиглалтанд орсоор байна. Эдгээрийг урьд зохиосон стандарт, Оролт\Гаралтын технологи, ойлголтуудад багтаах нь хүндрэлтэй юм. Иймээс ч урьд ашиглаж байсан порт, бүтээх нь улам хүнд болсоор байна.
1. Оролт\Гаралтын төхөөрөмжүүд
Оролт\Гаралтын үйлдэлд олон тооны ялгаатай төхөөрөмжийг ашигладаг. Тэдгээрт хэрэхн хандах, ангилах нь Оролт\Гаралтын үйлдлийг хийхэд онц чухал үүрэгтэй.
- Оролт \ Гаралтын төхөөрөмжийн ангилал – Оролт \ Гаралтын төхөөрөмжийг олон шинж чанараар нь ангилаж болно. Энд ямарваа нэгэн тодорхой нэгдсэн ангилал байдаггүй боловч тодорхой шинж чанараар нь ангилдаг.
- Харьцах объкет – Хүн буюу машинтай харьцах эсвэл дэд системүүдийг холбох зэрэгт Оролт \ Гаралтын төхөөрөмжийг ашигладаг.
- Мэдээлэл дамжуулах хурд – Гар буюу хулгана нь маш бага хурдтайгаар мэдээлэл дамжуулдаг (секундэд хэдэн арван байт) бол график карт, gigabit Ethernet (гитабитийн сүлжээ) зэрэг нь секундэд хэдэн сая байт мэдээлэл дажуулдаг.
- Ашиглах програм хангамж – Төхөөрөмжийг удирдах, харьцах програм хангамж нь төхөөрөмж бүрд ялгаатай байдаг. Гар буюу хулганыг удирдах програм хангамж нь энгийн байхаас гадна үйлдлийн системд бага зэрэглэлтэй байхад (ашиглах давтамж багатай тул) харин график карт, өндөр хурдтай сүлжээний төхөөрөмжүүдийг удирдах програм хангамж нь үйлдлийн системд маш өндөр зэрэглэлтэй байдаг. үйлдлийн систем нь Орол/Гаралтын төхөөрөмжтэй харьцахын тулд уг төхөөрөмжийн удирдлагын регистрт удирдлагын мэдээлэлийг бичих эсвэл унших уг төхөөрөмжийн хаягаас мэдээлэлийг унших эсвэл бичих аргаар харьцана.
Үүнд зарим Оролт/Гаралтын төхөөрөмжийн үндсэн санах ойн нэг хэсэг байдлаар хаягладагийг (memory mapping буюу санах ойн хаяглалт) тэмдэглэн хэлэх нь зүйтэй. Үүнд төхөөрөмжийн санах ойг үндсэн санах ойн нэг хэсэг болгон хаяглах эсвэл удирдлагын регистрүүдийг үндсэн санах ойн нэг хэсэг болгон хаяглах нь төхөөрөмж үйлдлийн системээс шалтгаалдаг.
- Удирдлагын хүндрэл- Төрөл бүрийн төхөөрөмжийг удирдах нь гарах хүндрэлийн хувьд янз бүр байна. Мөн ашиглаж буй технологийн төрөл бүрийн техник хангамжийн хувьд нэвтрүүлэх нь томоохон хүндрэл учруулна. 1- р бүлэгт авч үзсэн технологиудаас санах ойн шууд хандалтыг технологийг удирдахад хамгийн хүнд байх нь ойлгомжтой.
- Дамжуулах мэдээллийг хэмжих нэгж- төхөөрөмжөөр дамжиж буй мэдээллийг төрөл бүрийн нэгжээр хэмждэг (бит/сек, байт/сек гэх мэт). Төхөөрөмжийн хурд, онцлогоос шалтгаалан хэмжих нэгж нь ялгаатай байна. үүгээр ч барахгүй төхөөрөмжид өгөгдөл багцаар (блокоор) (жишээ: диск) буюу эсвэл урсгалаар (жишээ: гар) дамжиж болно.
- Өгөгдлийн дүрслэл- Өгөгдлийн хэрхэн дүрсэлж буй хэлбэр, стандартаар нь оролт/гаралтын төхөөрөмжийг ангилж болно. Жишээ: Гарнаас өгөгдөл ямар нэг кодлолтгүйгээр төхөөрөмжид шууд очдог бол мэдээллийг дэлгэцэнд дүрслэхдээ дэлгэцийн горим зэргээс хамааран нарийн кодолж өгдөг.
- Алдаа боловсруулалт – Дамжиж буй өгөгдөлд гарч буй алдааг боловсруулах хэлбэр нь төхөөрөмжүүдэд ялгаатай байх нь бий. Мөн алдаа гарсан тохиолдолд үзүүлэх хариу үйлдэл нь төхөөрөмж бүрийн хувьд өөр байдаг.
Оролт/ гаралтын төхөөрөмж нь асар олон төрөл байдаг ч тэдгээртэй харьцахад энгийн болгох үүднээс төхөөрөмж удирдах программ (device driver) ашиглан бүгдийг нэг ижил буюу ойролцоо интерфейстэй болгож өгдөг. (Зураг 1) Өөрөөр хэлбэл төхөөрөмж байдаг ч тэдгээрийг удирдах техник хангамж нь цөөн төрөл, төхөөрөмж удирдах программ бүр цөөн тоотой байдаг. Ингэснээр үйлдлийн системийн оролт гаралтын удирдах дэд систем нь нэг доор олон тооны ялгаатай төхөөрөмж удирдах боломжтой болдог. Үйлдлийн системийн цөм нь оролт / гаралтын дэд системийн хэдэн функц дуудах үйлдэл л хийдэг. Энэ санаа нь урьд авч үзсэн давхаргад архитектур юм.
Оролт / Гаралтын үйлдлийг удирдахын тулд үйлдлийн системд олон тооны өгөгдлийн бүтэц ашигладаг. Эдгээрт оролт / гаралтын төхөөрөмжүүдийн хувиарлалт, тэдгээрт хандах эрх гэх мэтчилэн мэдээллийг хадгалдаг.
2. Оролт/Гаралтын технологи
- Програмчилсан Оролт / Гаралт ба завгүй хүлээлт
Оролт/Гаралтын үйлдэл нь комьпютертэй зэрэг үүссэн гэж үзэж болно. Анх оролт/гаралтын үйлдлийг polling буюу завгүй хүлээлт ашиглан гүйцэтгэдэг байсан. Энэ нь процессор мэдээлэл боловсруулах үйлдлээс гадна Оролт/гаралтын төхөөрөмжийн төлвийг байнга шалган, оролт / гаралтын үйлдэл хийхэд бэлэн болмогц уг үйлдлийг гүйцэтгэж эхэлнэ. Оролт / Гаралтын үйлдлээр дамжиж буй бүх өгөгдөл процессороос дамждаг завгүй хүлээлтийн үйлдэл нь өөрөө оновчтой үйлдэл юм. Энэ үйлдэл нь дотроо дэд үйлдлүүдийг агуулдаг.
1. Оролт/гаралтын төхөөрөмжийн төлвийн биетийг агуулсан байтыг авах
2. Төлвийн байтад логик ба үйлдэл хийж,оролт / гаралтын төхөөрөмжмйн төлвийн биетийг гарган авах
3. Хэрэв (IF) үйлдэл хийх
Эдгээр үйлдлийг нэг удаа гүйцэтгэх нь хангалттай хурдан, оновчтой юм. Гэтэл оролт/гаралтын үйлдлийг хийхийн тулд завгүй хүлээх арга буюу програмчилсан оролт/гаралт нь мөч тутамд төхөөрөмжийн төлвийг шалгах хэрэгтэй болдог. Үүгээр ч барахгүй энэ технологи нь мультипрограмчлалын ашиглаж буй үед процесс хооронд удирдлага шилжих ажлыг хүндрүүлдэг. Учир нь урсгалаар орж ирж буй мэдээллийг цаг тухайн үед нь олж авахын тулд (цаг тухайн үед олж авахгүй бол дахин сэргээн авах боломжгүйгээр алдагдана) процесс хоорондын удирдлага шилжилтийг хийхдээ маш болгоомжтой байх хэрэгтэй. Анхны компьютеруудад оролт/гаралтын бүх үйлдлийг төв процессор хариуцдаг байсан бол цаашид програмчилсан оролт/гаралтын үйлдлийг тусад нь нэг модуль болгон гаргасан. Ингэснээр төв процессорын ачаалал бага зэрэг буурах төдийгүй оролт / гаралтын үйлдэлтэй холбоотой бүх нарийн үйл явцыг төв процессор удирдахаа байсан. Ингэснээр оролт/гаралтын олон тооны төхөөрөмжтэй нэгдсэн интерфейсээр харьцах боломж улам өргөссөн.
- Тасалдал ба тасалдлаар удирдах Оролт/Гаралт
Програмчилсан оролт/гаралтын үйлдлийн хамгийн том сул тал нь оролт/гаралтын төлвийг байнга шалгах явдал юм. Иймээс процессорт оролт/гаралтын үйлдэл хийх шаардлагатай байгаагаа тасалдалаар мэдэгдэх аргыг ашиглах болсон. Ингэснээр завгүй хүлээлт байхгүй болох ч оролт/гаралтын үйлдэлд оролцож буй бүх мэдээлэл процессороор дамжсан хэвээрээ л байсан. Өөрөөр хэлбэл оролт/гаралтын үйлдлийг эхлүүлэх ба дуусгах ажлыг тасалдалаар мэдэгдэх болсоноор завгүй хүлээлт байхгүй болсон боловч оролт/гаралтын үйлдлийн үеэр дамжиж буй бүх мэдээлэл төв процессороор дамжсан хэвээрээ л байсан. Өмнөх технологит хэрэглэж байсан оролт/гаралтын модулийг өргөтгөн програмчилсан оролт/гаралтын технологийг бус тасалдалаар удирдах боломжтой оролт/гаралтын модулийг ашиглах болсон.
- Санах ойн шууд хандалт(DMA)
Оролт/гаралтын технологи нь хөгжсөөр оролт/гаралтын үйлдлийг гүйцэтгэгч нь өөрийн гэсэн санах ойтой тусдаа процессор болж хувирсан. Оролт /гаралтын үйлдлээр дамжиж буй бүх мэдээлэл процессороор бус, очих (авах) ёстой санах ойн хаягтай Оролт/Гаралтын үйлдэл хийж буй төхөөрөмжтэй шууд харьцах аргыг ашигласан нь техникийн нэгэн дэшэл юм. Энэ аргыг санах ойн шууд хандалт (Direct Memory Access - DMA) гэж нэрлэдэг. Энэ тохиолдолд төв процессор 2 удаа Оролт/Гаралтын үйлдлийн улмаас ажиллана. Энэ нь зохих хаягт бичих буюу хаягаас унших үйлдэлд эрх нээх, дараа нь уг эрхийг хаах үйлдлүүд юм. Санах ойн шууд хандалтын модулийг олон хэлбэр, хэмжээтэйгээр хийдэг. Жишээ нь: Оролт/Гаралтын бүх төхөөрөмжид DMA модулийг (Оролт/Гаралтын процессорыг) бүх Оролт/Гаралтын төхөөрөмжид ашигладаг. Ер нь DMA модулийн олон хэлбэрээр ашиглаж ирсэн.
Анхандаа DMA нь бусад бүх төхөөрөмжийн адилаар системийн сувгийг ашигладаг байсан. Ингэснээр процессорын үйл ажиллагаанд мэдэгдэхүйц өөрчлөлт гараагүй. Дараа нь DMA ба Оролт/Гаралтыг нэгтгэсэн. Ингэснээр Оролт/Гаралтын төхөөрөмжийг санах ойтой шууд холбох боломжтой болсон. Энэ арга нь системийн үйл ажиллгааны хурдыг мэдэгдэхүйц дээшлүүлсэн. Гэвч системийн сувгийг бүх төхөөрөмж хуваан хэрэглэснээс үүдэн гардаг процессорын удаашралтыг шийдэж чадаагүй. Үүнийг Оролт/Гаралтын үйлдэлд тусдаа суваг ашигласнаар шийдсэн. Ингэснээр Оролт/Гаралтын үйлдэлд системийн сувгийг ашиглан процессорын үнэт цагийг гарздахгүй болно. Гэвч Оролт/Гаралтын төхөөрмж санах ойтой ажиллахын тулд системийн сувгийг ашигласан хэвээр байна. Үүний тулд процессороос дамжиж буй мэдээллийг түр зогсоон Оролт/Гаралтын төхөөрөмжийн өгөгдлийг системийн сувгаар дамжуулдаг. Өөрөөр хэлбэл системийн сувгаар мэдээлэл дамжих засварт Оролт/Гаралтын төхөөрөмжийн өгөгдлийг дамжуулдаг.
LAN
(Local Area Network)
Газар зїйн хїрээгээр хязгаарлагдмал
зєвхєн нэг болон хэд хэдэн барилга эсвэл барилга доторх аль нэг байгууллагын 2
ба тїїнээс дээш тооны компьютерїїд,сїлжээний бусад тєхєєрємжїїдийг хооронд нь
тусгай тєхєєрємж, кабелиар холбосноор дотоод сїлжээ буюу LAN їїсдэг. Дотоод
сїлжээнд холбох компьютер, бусад тєхєєрємжїїдийн тоо нь тухайн байгууллагаас
шалтгаалан харилцан адилгїй байдаг бєгєєд нэг сїлжээнд 10-с дээш компьютер
холбосон бол зарим байгууллага мянгаас илїї компьютер холбосон байх жишээтэй.
Компьютерїїдийг дотоод сїлжээнд холбосноор нэг принтерийг дундаа ашиглах,
сервер компьютер дээрх сїлжээний программууд болон сервер дээр хадгалсан
мэдээллийн сан, файлууд руу хэрэглэгчийн компьютерээс хандаж ажиллах, файлуудыг
унших, хуулж авах зэрэг зэрэг асар олон боломжтой. Дотоод сїлжээнд ашиглагддаг
гол технологиуд: - Ethernet - Token Ring - ARCN - FDDI Дотоод сїлжээний хэлбэр,
бїтэц: - Star - Ring - Bus Ethernet Ethernet нь LAN буюу дотоод сїлжээний
нилээд єргєн тархсан IEEE 802.3 стандартын технологи юм. Анх Xerox компани энэ
технологийг гаргасан бєгєєд сїїлдээ DEC, Intel мєн Xerox компани ч їїнийг
сайжруулах тал дээр анхааран ажиллаж байгаа юм. Хамгийн єргєн тархсан Ethernet
систем нь 10BASE-T ба энэ нь 10 Mb хїртэлх хурдаар єгєгдлийг дамжуулдаг.
Ethernet сїлжээнд ихэвчлэн coaxial cable буюу зэс утсан эсвэл Twisted Pair
кабелуудыг ашигладаг. Fast Ethernet буюу 100BASE-T систем нь 100 Mb хїртэлх
хурдаар єгєгдлийг дамжуулах боломжтой бєгєєд ихэвчлэн дотоод сїлжээний тєв буюу
backbone системд ашигладаг бол 10BASE-T системийг хэрэглэгчийн тївшинд
хэрэглэдэг. Мєн єндєр тївшний дотоод сїлжээний тєвд Gigabit Ethernet системийг
хэрэглэдэг. Энэ нь 1000 мегабитс буюу 1 Gb хїртэлх хурдаар єгєгдлийг дамжуулах
чадвартай.
Hub
ашиглалгvйгээр дотоод сvлжээнд 2 компьютерийг хооронд яаж холбох вэ?
Ethernet сvлжээнд 2 компьютерийг
дотоод сvлжээний Hub тєхєєрємж ашиглалгvйгээр зєвхєн кабелиар хооронд нь холбож
болдог. Мэдээж 2 компьютерт хоёуланд нь дотоод сvлжээний карт суулгасан байх
шаардлагатай. UTP CAT5 тєрлийн кабелын 2 vзvvрт RJ45 коннектороо холбохын тулд
эхлээд кабелийн утаснуудыг дугаарлах шаардлагатай. UTP кабель нь дотроо 8
єнгийн утаснаас бvрддэг. RJ45 коннекторт кабелын 2 vзvvрийг хавчихдаа гаднах
хаймран бvрээсийг 1.5 см хэртэй хуулж, дотроос нь гарах утаснуудыг нэг нэгээр
нь салгаж тэнийлгэнэ. Ингээд коннекторыг дараах байдлаар барьж, утаснуудыг
дарааллуулан байрлуулж тусгай зориулалтын бахиар хавчина. Коннекторын нэг тал
цулгай бєгєєд нєгєє тал нь тvгжигч сэртгэр байдаг. Энэ сэртгэр нь кабелийг
дотоод сvлжээний карт болон Hub тєхєєрємжинд залгахад тvгжээс болж єгдєг
vvрэгтэй. Энэ тvгжээс сэртгэрийг дээш нь харуулж, кабель орох хэсгийг єєр
лvvгээ харсан байдлаар харин толгойг нь нєгєє тийшээ харсан байдлаар барина.
Ингээд зvvн гараас эхлэн кабелийн утаснуудыг дугаарлах ёстой. Нэг талын
vзvvрийг хавчихдаа утаснуудыг дараах байдлаар байрлуулна:
Зvvн гараас
1 Шар алаг
2 Шар
3 Ногоон алаг
4 Цэнхэр
5 Цэнхэр алаг
6 Ногоон
7 Хvрэн алаг
8 Хvрэн
Одоо нєгєє талын vзvvрийн утасны дарааллыг тайлбарлъя: Мєн коннекторын сэртгэрийг дээш нь харуулж бариад зvvн гараас дараах байдлаар байрлуулна.
1 Ногоон алаг
2 Ногоон
3 Шар алаг
4 Цэнхэр
5 Цэнхэр алаг
6 Шар
7 Хvрэн алаг
8 Хvрэн
Ингээд хавчсаныхаа дараа харахад кабелын нэг талын vзvvрийн 1, 2 -р утас нєгєє vзvvрийн 3, 6 -р утастай холбогдоод бусад нь 4 нь 4 -тэй, 5 нь 5 -тай, 7 нь 7 -той, 8 нь 8 -тай холбогдож байгаа.
Зvvн гараас
1 Шар алаг
2 Шар
3 Ногоон алаг
4 Цэнхэр
5 Цэнхэр алаг
6 Ногоон
7 Хvрэн алаг
8 Хvрэн
Одоо нєгєє талын vзvvрийн утасны дарааллыг тайлбарлъя: Мєн коннекторын сэртгэрийг дээш нь харуулж бариад зvvн гараас дараах байдлаар байрлуулна.
1 Ногоон алаг
2 Ногоон
3 Шар алаг
4 Цэнхэр
5 Цэнхэр алаг
6 Шар
7 Хvрэн алаг
8 Хvрэн
Ингээд хавчсаныхаа дараа харахад кабелын нэг талын vзvvрийн 1, 2 -р утас нєгєє vзvvрийн 3, 6 -р утастай холбогдоод бусад нь 4 нь 4 -тэй, 5 нь 5 -тай, 7 нь 7 -той, 8 нь 8 -тай холбогдож байгаа.
Диск
хуваах
Хатуу диск нэг хэсгээс тогтож байвал
түүнийг С: гэж тэмдэглэх ба хэсгүүд болгон хуваасан тохиолдолд тэдгээрийг D:,
E: г.м. латин цагаан толгойн үсгүүдээр тэмдэглэдэг. Хатуу дискийг янз бүрийн
хэмжээтэй дөрөв хүртэлх хэсэг болгон хувааж болдог. Энэ зорилгоор хэрэглэгддэг
DOS болон Windows 9x системд Fdisk, Format гэсэн системийн программууд байдаг.
Fdisk программ хатуу дискийг хуваах, хуучин хуваалтыг устгах, Format программ дискийг форматлах, файлын системийг тогтооход тус тус зориулагддаг. Fdisk, Format программыг хэрэглэх үед диск дээр байсан хуучин файлууд арчигддаг учир зайлшгүй хэрэгцээтэй программ болон файлуудын нөөц хувилбарыг хийх шаардлагатай. Дискийг хуваасны дараа хэсэг тус бүрийг формат программаар форматлаж өгдөг.
Сонгосон Windows системийн хувилбараас хамаарч FAT16, FAT32 файлын системийг тогтоож өгнө. Харин Windows 9x хувилбарын тухайд файлын системийг хэрэглэгч өөрөө сонгон өгч болдог.
FAT32 файлын системийг ашиглах Хэрэв дискэнд олон программ, файл байгаад тэдгээрийг нөөцлөн хадгалах боломжгүй бол кластерийн хэмжээг хялбархан багасгаж болно. Өөрөөр хэлбэл, FAT16 файлын системийг FAT32 файлын системд хөрвүүлж болдог. Энэ зорилгоор хэрэглэгддэг Partition Magic, Extra Strangth Partition гэсэн программуудыг ашиглаж болно. Эдгээр программыг ажиллуулахдаа Windows системийн харгалзах лавлахыг ашиглавал зохино.
Нөөц диск суурилуулах Нөөц дискийн төхөөрөмж нь зөөвөрлөхөд тохиромжтой, найдвартай, багтаамж ихтэй байдаг. Ийм дискийг найдвартай газарт хадгалж болохоос гадна ажлаа хийж дуусангуут авч явсан ч болдог. Нөөц диск нь компьютерийн хард дискэн дээр зай хэмнэхийн тулд аудио, видео, график зэрэг их хэмжээний зай эзэлдэг мэдээллийг хадгалахад нэн тохиромжтой. Мөн электрон шуудангаар явуулж болохооргүй хэмжээний мэдээллийг зөөвөрлөхөд ашиглана. Одоо үед Iomega компанийн 2 Гбайт багтаамжтай J -диск , 100-200 Мбайт багтаамжтай Zip дискийг өргөн хэрэглэж байна. Эдгээрээс гадна 120 Мбайт багтаамжтай Super Disk буюу LS -120 диск төхөөрөмж, Castlewood компанийн 2,2 Гбайт багтаамжтай Orb- диск төхөөрөмжийг ашиглах болжээ. Orb диск төхөөрөмжийн онцлог нь үнэ хямдтай диск ашигладаг явдал юм. Ийм диск төхөөрөмж сонгохдоо USB(универсал цуваа түгээгүүр)-д юмуу эсвэл компьютерийн зэрэгцээ портонд холбогддог төхөөрөмж сонгох хэрэгтэй. Эдгээр нь суурилуулахад хялбар, зөөвөрлөхөд тохиромжтой байдаг.IDE, SCSI интерфейстэй диск төхөөрөмжийг суурилуулах талаар товчхон өгүүлье. IDE, SCSI интерфейстэй диск төхөөрөмжийг холбоход түвөгтэй боловч, хэрэглэхэд тохиромжтой, хурдан байдаг.
Fdisk программ хатуу дискийг хуваах, хуучин хуваалтыг устгах, Format программ дискийг форматлах, файлын системийг тогтооход тус тус зориулагддаг. Fdisk, Format программыг хэрэглэх үед диск дээр байсан хуучин файлууд арчигддаг учир зайлшгүй хэрэгцээтэй программ болон файлуудын нөөц хувилбарыг хийх шаардлагатай. Дискийг хуваасны дараа хэсэг тус бүрийг формат программаар форматлаж өгдөг.
Сонгосон Windows системийн хувилбараас хамаарч FAT16, FAT32 файлын системийг тогтоож өгнө. Харин Windows 9x хувилбарын тухайд файлын системийг хэрэглэгч өөрөө сонгон өгч болдог.
FAT32 файлын системийг ашиглах Хэрэв дискэнд олон программ, файл байгаад тэдгээрийг нөөцлөн хадгалах боломжгүй бол кластерийн хэмжээг хялбархан багасгаж болно. Өөрөөр хэлбэл, FAT16 файлын системийг FAT32 файлын системд хөрвүүлж болдог. Энэ зорилгоор хэрэглэгддэг Partition Magic, Extra Strangth Partition гэсэн программуудыг ашиглаж болно. Эдгээр программыг ажиллуулахдаа Windows системийн харгалзах лавлахыг ашиглавал зохино.
Нөөц диск суурилуулах Нөөц дискийн төхөөрөмж нь зөөвөрлөхөд тохиромжтой, найдвартай, багтаамж ихтэй байдаг. Ийм дискийг найдвартай газарт хадгалж болохоос гадна ажлаа хийж дуусангуут авч явсан ч болдог. Нөөц диск нь компьютерийн хард дискэн дээр зай хэмнэхийн тулд аудио, видео, график зэрэг их хэмжээний зай эзэлдэг мэдээллийг хадгалахад нэн тохиромжтой. Мөн электрон шуудангаар явуулж болохооргүй хэмжээний мэдээллийг зөөвөрлөхөд ашиглана. Одоо үед Iomega компанийн 2 Гбайт багтаамжтай J -диск , 100-200 Мбайт багтаамжтай Zip дискийг өргөн хэрэглэж байна. Эдгээрээс гадна 120 Мбайт багтаамжтай Super Disk буюу LS -120 диск төхөөрөмж, Castlewood компанийн 2,2 Гбайт багтаамжтай Orb- диск төхөөрөмжийг ашиглах болжээ. Orb диск төхөөрөмжийн онцлог нь үнэ хямдтай диск ашигладаг явдал юм. Ийм диск төхөөрөмж сонгохдоо USB(универсал цуваа түгээгүүр)-д юмуу эсвэл компьютерийн зэрэгцээ портонд холбогддог төхөөрөмж сонгох хэрэгтэй. Эдгээр нь суурилуулахад хялбар, зөөвөрлөхөд тохиромжтой байдаг.IDE, SCSI интерфейстэй диск төхөөрөмжийг суурилуулах талаар товчхон өгүүлье. IDE, SCSI интерфейстэй диск төхөөрөмжийг холбоход түвөгтэй боловч, хэрэглэхэд тохиромжтой, хурдан байдаг.
SCSI-ИНТЕРФЕЙСТЭЙ
ДИСК ТЄХЄЄРЄМЖИЙГ СУУРИЛУУЛАХ
Нэгдїгээр алхам. Компьютер тань
SCSI-їїр, эсвэл SCSI-адаптер байхгїй тохиолдолд SCSI-адаптер суурилуулах
хэрэгтэй . Сїїлийн їеийн ихэнх SCSI-адаптерууд Plug & Play технологиор
хийгдсэн байдаг. SCSI-адаптерыг суулгахын тулд уг тєхєєрємжтэй цуг ирдэг
хэрэглэгчийн зааврыг дагах хэрэгтэй. Хоёрдугаар алхам. ID-дугаар тохируулах.
SCSI тєхєєрємж бїр ID дугаартай байдаг бєгєєд тухайн диск тєхєєрємжийн jump-ын
тусламжтайгаар тодорхойлдог. Суурилуулж байгаа диск тєхєєрємж компьютерийн тань
хувьд цорын ганц SCSI-тєхєєрємж болж байгаа тохиолдолд ID-дугаарыг єєрчлєхгїй,
хэвээр нь їлдээж болно. Эсрэг тохиолдолд SCSI тєхєєрємжєє шалгах хэрэгтэй
бєгєєд SCSI тєхєєрємжїїд голдуу дєрєв эсвэл тав гэсэн ID дугаартай байдгийг
анхаарвал зохино. IDE интерфэйстэй диск тєхєєрємж суурилуулах Нэгдїгээрт
Компьютерээ унтрааж, процессорынхоо тагийг авна. Системийн плат дээр Primary,
Secondary гэсэн хоёр IDE суваг байгааг ажиглах хэрэгтэй. Нэг IDE сувагт нь
хатуу диск, нєгєєд нь CD-ROM тєхєєрємж холбогдсон байдаг. Зарим тохиолдолд
хатуу диск, CD-ROM тєхєєрємж хоёр нэг кабелиар системийн платын нэг IDE сувагт
холбогдож болдог. Ийм тохиолдолд шинэ тєхєєрємжєє тїїнтэй цуг ирдэг кабелиар
хоёр дахь IDE сувагт холбох хэрэгтэй. Хоёрдугаарт Шинэ диск тєхєєрємж тань нэг
IDE сувагт хоёр дахь тєхєєрємж болон холбогдож байвал стандарт тохиргоо нь
Primary буюу Master байдаг тул vvнийг Slave горимд оруулахын тулд jumper-аар
єєрчлєнє. Харин диск тєхєєрємж тань ганцаараа IDE кабельд холбогдсон тохиолдолд
jumpeг-г "Master"горимд нь байрлуулна. Хатуу диск холбосон кабельд
нэмэлт тєхєєрємж холбох болвол хатуу дискийн jumpeг-ийг "Master",
нэмэлт тєхєєрємжийнхийг "Slave"горимд тохируулах хэрэгтэй. SCSI, IDE
ТЄРЛИЙН ДИСК ТЄХЄЄРЄМЖ Кабелиа холбож, диск тєхєєрємжєє суурилуулна. Vvний тулд
процессор дээр диск тєхєєрємж байрлуулах сул зай сонгож авах хэрэгтэй. Шинэ
SCSI адаптер суулгаж байгаа тохиолдолд тvvнийг баруун талын (єгєгдлийн) SCSI
кабелийн vvрэнд холбоно. Кабелийн сул vзvvрийг диск тєхєєрємжид холбоно.
Єгєгдлийн кабелийн эхний контакт нь (ихэвчлэн улаан шугамаар тэмдэглэгдсэн
байдаг) диск тєхєєрємжийн нэг дэх контактад холбогдоно. Дараа нь тэжээлийн
кабелийг залгаж, тєхєєрємжєє процессорын сул зайд суулгаж єгнє. Нєєц диск
сонгох Тэгвэл мэдээллийн нєєц хувь хийж хадгалахад илvv тохиромжтой, багтаамж,
хурд ихтэй диск тєхєєрємжийн манлайд Iomega компанийн Zip (100Мб), Digital
Research, Hi-Val, Imation, Winstation компаниудын LS-120 технологи ашиглан
vйлдвэрлэдэг SuperDisk (120Мб) диск тєхєєрємж зайлшгvй орно. Харин энэ хоёр
диск тєхєєрємжийн аль нь илvv вэ? гэсэн асуулт гарах нь мэдээж. Хvн бvр єєр
єєрийн сайн муу талтай байдгийн адил энэ хоёр диск тєхєєрємжийн хувьд ч бас сул
болон давуу тал бий.Zip диск тєхєєрємжийн хувьд маш єргєн тархсан, бараг бvх
компьютер vйлдвэрлэгчид ашигладаг. Статистик мэдээнээс vзэхэд 99 доллараас 149
долларын vнэ бvхий 15 сая гаруй Zip диск тєхєєрємж ашиглагдаж байна.LS-120 диск
тєхєєрємж бол дээрхтэй харьцуулахад хурд, багтаамж ихтэй, єєрийн 120Мбайт
багтаамжтай дискнээс гадна 1.44 Мбайт багтаамжтай диск унших чадвартай. Уг диск
тєхєєрємжийг Compaq, Gateway, Hewlett Packard, IBM, NEC зэрэг фирмvvд ашиглаж
байна. SCSI- интерфейстэй диск тєхєєрємжийг суурилуулахад SCSI- адаптер
шаардагддаг. Энэ нь уг тєхєєрємжийг илvv хурдан ажиллуулах vvрэг гvйцэтгэнэ. Зэрэгцээ
порттой диск тєхєєрємж 300 Кбайт/с орчим хурдтай ажилладаг бол
SCSI-интерфейстэй диск тєхєєрємж даруй гурав дахин хурдан ажилладаг ажээ.
EIDE-интерфейстэй дотоод LS-120 болон Zip диск тєхєєрємж ашиглавал єгєгдєл
дамжуулах хурдыг 1Мб/с хvртэл нэмэгдvvлэх боломжтой. Диск тєхєєрємж сонгон
авахад системийн плат чухал vvрэгтэй. Иймээс нэр хvнд бvхий корпорацийн
бvтээгдэхvvнийг зєв таньж сонговол зохино. Дараах хvснэгтэд Intel фирмийн
системийн платын vзvvлэлтvvдийг толилууллаа.Тааруухан зохиогдсон, тестлэгдээгvй
системийн плат худалдаж авснаар хатуу диск болон видеоплат зэргийг худалдан
авахаас єєр аргагvй болох явдал цєєнгvй тохиолддог. Иймээс системийн плат
сонгохдоо бусад тєхєєрємжvvдтэй зохицон ажиллаж чадах эсэхийг нь анхаарах
хэрэгтэй. ASUS, Intel, Super Micro зэрэг туршлагатай vйлдвэрлэгчдийн найдвартай
бvтээгдэхvvнийг vнэ хайрлахгvй авбал таны компьютер баталгаатай ажиллах vндэс
болохоос гадна тухайн компанийн сайтаас мэдээлэл, тусламж авах боломжтой
байдаг. Системийн плат дээрх микросхемийн багц нь тєв процессор, шуурхай санах
ой, кэш санах ой, график плат, хатуу диск болон бусад гадаад тєхєєрємжvvдийг
холбосон тvгээгvvрийн хооронд явагдах єгєгдлийн урсгалыг хянах vvрэг
гvйцэтгэнэ. Мэдээллийг дараах хаягаар хандан авч болно. - EIDE интерфейстэй SuperDisk
LS - 120 (дотоод) диск тєхєєрємж http://www.hival.com - EIDE интерфейстэй LS -
120 http://www.dr-tech.com - SCSI интерфейстэй LS -120 (дотоод) диск тєхєєрємж
http://www.winstation.com - Зэрэгцээ порттой LS -120 диск тєхєєрємж
http://www.superdisk.com - Zip диск тєхєєрємж http://www.iomega.com
Доргилтоос
болж vvсэх гэмтлээс хатуу дискийг хамгаалах
Компьютерийн хатуу диск дээрх
мэдээлэл устаж үгүй болох, гэмтэх тохиолдол олон янзын шалтгаантай байж болно.
Винчестерийн гэмтлийн талаас илүү хувь нь доргилт, чичиргээ, унагаах зэрэг
механик ажиллагаанаас болдог байна. Гаднын механик үйлчилгээнээс хатуу дискэнд
үүсч болох гэмтлийн талаар болон ийм үйлчлэлээс хатуу дискийг хамгаалах сүүлийн
үеийн технологийн талаар танилцуулъя.
Компьютерийн дурын эд ангийн нэгэн адил хатуу дискийг бага боловч өндрөөс унагахад гаднаас нь харахад гэмтээгүй мэт боловч дотор талын хэсгүүд нь амархан гэмтдэг. Үйлдвэрээс технологийн нарийн шалгалтаар шалгагдаж гардаг учир гэмтэлтэй диск гардаггүй байна. Компьютерийн корпуст суурилагдсан диск дан дискийг бодвол доргилтод харьцангуй бага өртдөг. Энэ нь компьютерийн корпус доргилтын зарим хэсгийг өөртөө шингээдэгтэй холбоотой.
Графикаас үзэхэд богино хугацаанд их хүчээр үйлчилсэн тохиолдолд диск гэмтэх эрсдэл хамгийн их байдаг байна. Үүний улмаас дискийн уншигч толгой гэмтэх, холхивчинд сул гүйлт бий болох, дискэнд хөдөлгөөн үүсэх зэрэг гэмтлүүд үүсдэг. Цохилтын үр дүнд үүсэх гэмтлээс хамгийн түгээмэл нь дискийн уншигч толгой гэмтэх явдал юм. Цохилтын хүч хэвтээ тэнхлэгт перпендикуляр буюу тодорхой өнцөг үүсгэн үйлчлэх үед уншигч толгой дискийн гадаргуугаас огцом салж, буцаж унахдаа дискийн гадаргууг зурна.
Ингэснээр дискийн гадаргуу дээр маш олон тооны жижиг талстууд бий болж тархдаг. Дискийн орчимд үүсэх соронзон орны нөлөө, талстуудын хэмжээ зэргээс шалтгаалан талстууд дискийн гадаргуу дээр үлддэг байна. Уншигч толгой доргилтын улмаас физик гэмтэл авах бүрэн боломжтой. Үүнээс улбаалан уншигч толгойн соронзон шинж чанар мэдэгдэхүйц муудсанаас эвдрэлтэй кластерууд үүсдэг байна. Иймээс диск үйлдвэрлэдэг компаниуд цохилт, доргилтын улмаас дискэнд үүсэх гэмтлийг багасгах зорилгоор олон янзын технологи ашигладаг.
1. SPS технологи Quantum фирмийн SPS (Shock Protection System) технологи нь 1998 оны эхний хагаст гарсан бөгөөд Fireball TM EL төрлийн винчестерт хэрэглэгддэг. Дискийн гадаргуугаас уншигч толгой хүртэлх зайг багасгаснаар цохилтын үед үүссэн үндсэн энерги диск төхөөрөмжийн бусад эд ангиудад шингэдэг байна. Ингэснээр дискийн гадаргууд орох өөрчлөлт бараг үгүй болдог.
2. SPS II технологи SPS технологи нь компьютер ажиллаагүй үед дискийг доргилтоос хамгаалах зориулалттай бол SPS II технологи нь компьютер ажиллаж байх үед хатуу дискийг доргилтоос үүсэх гэмтлээс хамгаалах технологи юм. Уг технологийн онцлог нь системийн блокт доргилт үүссэн үед дискэнд бичигдэж байсан мэдээлэл түр санах ойд бичигдэж, доргилтын хугацаа дууссаны дараа дискэнд бичигддэг байна.
SPS II технологийг Quantum фирмийн Fireball Ict, Fireball Ict10k, AtlasҮ загварын дискүүдэд ашигласан байдаг.
3. Seagate компанийн GFP (G-force protection) технологи Уншигч толгойн хэмжээ, жинг багасгаж, диск болон түүнийг бэхлэгч биесийн хоорондох зайг ихэсгэснээр цохилтын үед тэдгээрт үүсч болох кинетик энергийн хэмжээг мэдэгдэхүйцээр багасгадаг. Тус компанийн мэргэжилтнүүд доргилтын үед холхивчинд үүсэх гэмтлийг багасгах зорилгоор диск бага зэрэг байрнаасаа хөдөлсөн тохиолдолд түүний уншигч толгой мөн дагаж байрлалаа өөрчилж байхаар тооцоолсон байна. Уг технологи нь Seagate Barracuda TM 18LP/36/50, Cheetah TM 18LP/36 диск төхөөрөмжүүдэд ашиглагдаж байна. Дээрх компаниудаас гадна Maxtor, Fujitsu, Samsung, Western Digital зэрэг компаниуд ч мөн дискийг доргилтоос хамгаалах талаар өөрсдийн технологийг ашигладаг байна.
Компьютерийн дурын эд ангийн нэгэн адил хатуу дискийг бага боловч өндрөөс унагахад гаднаас нь харахад гэмтээгүй мэт боловч дотор талын хэсгүүд нь амархан гэмтдэг. Үйлдвэрээс технологийн нарийн шалгалтаар шалгагдаж гардаг учир гэмтэлтэй диск гардаггүй байна. Компьютерийн корпуст суурилагдсан диск дан дискийг бодвол доргилтод харьцангуй бага өртдөг. Энэ нь компьютерийн корпус доргилтын зарим хэсгийг өөртөө шингээдэгтэй холбоотой.
Графикаас үзэхэд богино хугацаанд их хүчээр үйлчилсэн тохиолдолд диск гэмтэх эрсдэл хамгийн их байдаг байна. Үүний улмаас дискийн уншигч толгой гэмтэх, холхивчинд сул гүйлт бий болох, дискэнд хөдөлгөөн үүсэх зэрэг гэмтлүүд үүсдэг. Цохилтын үр дүнд үүсэх гэмтлээс хамгийн түгээмэл нь дискийн уншигч толгой гэмтэх явдал юм. Цохилтын хүч хэвтээ тэнхлэгт перпендикуляр буюу тодорхой өнцөг үүсгэн үйлчлэх үед уншигч толгой дискийн гадаргуугаас огцом салж, буцаж унахдаа дискийн гадаргууг зурна.
Ингэснээр дискийн гадаргуу дээр маш олон тооны жижиг талстууд бий болж тархдаг. Дискийн орчимд үүсэх соронзон орны нөлөө, талстуудын хэмжээ зэргээс шалтгаалан талстууд дискийн гадаргуу дээр үлддэг байна. Уншигч толгой доргилтын улмаас физик гэмтэл авах бүрэн боломжтой. Үүнээс улбаалан уншигч толгойн соронзон шинж чанар мэдэгдэхүйц муудсанаас эвдрэлтэй кластерууд үүсдэг байна. Иймээс диск үйлдвэрлэдэг компаниуд цохилт, доргилтын улмаас дискэнд үүсэх гэмтлийг багасгах зорилгоор олон янзын технологи ашигладаг.
1. SPS технологи Quantum фирмийн SPS (Shock Protection System) технологи нь 1998 оны эхний хагаст гарсан бөгөөд Fireball TM EL төрлийн винчестерт хэрэглэгддэг. Дискийн гадаргуугаас уншигч толгой хүртэлх зайг багасгаснаар цохилтын үед үүссэн үндсэн энерги диск төхөөрөмжийн бусад эд ангиудад шингэдэг байна. Ингэснээр дискийн гадаргууд орох өөрчлөлт бараг үгүй болдог.
2. SPS II технологи SPS технологи нь компьютер ажиллаагүй үед дискийг доргилтоос хамгаалах зориулалттай бол SPS II технологи нь компьютер ажиллаж байх үед хатуу дискийг доргилтоос үүсэх гэмтлээс хамгаалах технологи юм. Уг технологийн онцлог нь системийн блокт доргилт үүссэн үед дискэнд бичигдэж байсан мэдээлэл түр санах ойд бичигдэж, доргилтын хугацаа дууссаны дараа дискэнд бичигддэг байна.
SPS II технологийг Quantum фирмийн Fireball Ict, Fireball Ict10k, AtlasҮ загварын дискүүдэд ашигласан байдаг.
3. Seagate компанийн GFP (G-force protection) технологи Уншигч толгойн хэмжээ, жинг багасгаж, диск болон түүнийг бэхлэгч биесийн хоорондох зайг ихэсгэснээр цохилтын үед тэдгээрт үүсч болох кинетик энергийн хэмжээг мэдэгдэхүйцээр багасгадаг. Тус компанийн мэргэжилтнүүд доргилтын үед холхивчинд үүсэх гэмтлийг багасгах зорилгоор диск бага зэрэг байрнаасаа хөдөлсөн тохиолдолд түүний уншигч толгой мөн дагаж байрлалаа өөрчилж байхаар тооцоолсон байна. Уг технологи нь Seagate Barracuda TM 18LP/36/50, Cheetah TM 18LP/36 диск төхөөрөмжүүдэд ашиглагдаж байна. Дээрх компаниудаас гадна Maxtor, Fujitsu, Samsung, Western Digital зэрэг компаниуд ч мөн дискийг доргилтоос хамгаалах талаар өөрсдийн технологийг ашигладаг байна.
No comments:
Post a Comment